Proces formowania się państwa kartagińskiego

Państwo kartagińskie było prawdopodobnie wzorem dla innych miast pod względem architektonicznym. W pełni niezależne, dominujące w zachodniej części basenu Morza Śródziemnego, posiadające własne zaplecza żywności, stało się z czasem jedną z największych metropolii.[1] Jej hegemonia wynikała z handlu, kultury i dyplomacji. Nigdy nie była narzucona zbrojnie. Już w VII w. p.n.e. Kartagina prowadziła handel morski jako pośrednik między Zachodem a Wschodem. W tym wieku, Kartagina sprawuje dowództwo i kontrolę nad terytorium Afryki Północnej, na takich wyspach jak Sycylia, Sardynia, Malta, na Balearach i w południowej Hiszpanii. Była bogatym i silnym mocarstwem. Stała się jednym z największych kapitałów handlowych w basenie Morza Śródziemnego. Kartagińscy marynarze używali  żagli i wiosła. Przed wypłynięciem na morze, kapitan  wyznaczał miejsce, gdzie chciał dotrzeć. Jako środka płatniczego używali sztaby złota, jak i również greckie monety.[2] Kartagińczycy również zajmowali się produkcją purpury oraz pozyskiwaniem soli. Na początku państwowości rozwijali swoją gospodarkę. Uczestniczyli w wymianie handlowej, czego przykładem mogą być szklane paciorki wymieniane na metale i inne dobra pochodzące od innych kultur. Od początku stosowali irygacje i płodozmian.

       Kartagina początkowo była rządzona przez dwóch królów, senat oraz Zgromadzenie Ludowe. Król nie posiadał władzy absolutnej, stał na czele armii. W IV w. p.n.e. powołano dwóch sufetów, wybieranych z senatorów. Senat składał sie z 300 przedstawicieli najbogatszych rodzin. Zgromadzenie Ludowe posiadało kompetencje władzy ustawodawczej oraz wybierało sufetów i strategów. Kontrolowaniem wodzów po zakończonych wyprawach wojennych zajmował się Trybunał Stu Czterech.[3]

      Badania prowadzone przez UNESCO ujawniły kawałki ceramiki datując je od VIII do końca IX w. p.n.e. Pokazały również pierwsze mieszkalne ślady przeważające na obszarze linii brzegowej oraz na południu Borj Jedid, między wzgórzem Byrsa. Była zbudowana w formie prostokątnego planu i rozprzestrzeniała się  równo wzdłuż brzegu. W tym okresie możemy zauważyć, iż Kartagina była żywym miastem, a nie tylko punktem zatrzymania się.[4]

      W V w. p.n.e. archeolodzy dowodzą, że miasto zmieniło swą formę, powiększając terytorium oraz rozbudowę obecnego miasta. Kartagińczycy zbudowali mury miejskie na wschodniej stronie miasta, wzdłuż morza. Te wały obronne służyły podwójnej funkcji zarówno defensywnej jak i ceremonialnej, były prawdziwą monumentalną fasadą. Domy tego okresu były proste, rozszerzone, z dziedzińcem wewnętrznym, czasami z drugim piętrem, jednak zawsze z tarasem, czego dowodem mogą być pozostałości kamiennych schodów. Od początku IV w. p.n.e. część wzgórza Byrsa , szczególnie południowo-wschodnia, była stopniowo przekształcana w ogromną strefę przemysłową; archaiczne nekropolie były opuszczane i zostały zajęte przez warsztaty metalu , gdzie miedź i szczególnie były produkowane. Te warsztaty działały przez więcej niż pół wieku, w okresie pierwszej i drugiej wojny punickiej.[5] Do końca tego okresu dlatego widzimy podstawę doskonale zorganizowanego planowania miast. Pojawiają się wszystkie architektoniczne szczegóły takie jak: system obronny, sieć drogowa, przestrzenie  kulturalne i sakralne. Wszystko było przygotowane by stanąć wobec dramatycznego wzrostu demograficznego i wzrostu miast, który miał miejsce w następnym wieku a, szczególnie od początku II w. p.n.e., który niebawem poprzedza końcową erę punickiej Kartaginy.

      Pomyślność Kartaginy była oparta na importowanych metalach: żelazo, miedź, cyna, srebro i złoto. Z tego powodu Kartagina stała się najbogatszym miastem w całym zachodnim obszarze śródziemnomorskim. Od pierwszej połowy V w. p.n.e. Kartagina nabyła ogromne terytorium, które natychmiast użyli do celów gospodarczych. Widzimy rozwój wielkich własności, należących do bogatych właścicieli ziemskich obsłużonych przez służących i niewolników. Od bycia morska i potęga handlowa, Kartagina stała się również rolniczą potęgą, w której obok oligarchii ukazało się ziemiaństwo.

---

[1] Matyszak P., Wrogowie Rzymu, Warszawa 2007, s.24

[2] Morel J.P., Vie et mort dans la Carthage punique, Tunis 2000, s. 18-19

[3] Gazda D., Armie świata antycznego Republika Rzymska i Kartagińczycy, Warszawa 2006, s. 72

[4] L.L. Sebai, S. Lancel: Carthage The punic epoch [CD-ROM]

Tunis 2005

[5] Ibidem